
Jak działa nasza pamięć? Dlaczego mózg zapamiętuje część danych, a inne zapomina. Dlaczego odbieramy tylko część sygnałów docierających do nas z otoczenia? Jak wywołać w sobie odpowiednią atmosferę do nauki? Dlaczego tak ważny jest podział materiału na część, jeżeli chcemy żeby nasz umysł zapamiętał informacje na długi czas? Jak uniknąć nieoptymalnego uczenia się i co składa się na lepszą naukę?
Tysiące informacji dociera do naszego umysłu i próbuje umieścić się w naszych neuronach. Każdego dnia jesteśmy bombardowani informacjami, którego niekoniecznie są nam potrzebne. Dlatego mózg człowieka potrafi pozbywać się zbędnych informacji. Jest tak, ponieważ nasz umysł ma uwagę mimowolną, tzn. taką, która zauważa rzeczy, nawet jeśli tego nie zauważamy.
Nie moglibyśmy wytrzymać z tak dużą dawką informacji naraz. Dlatego część informacji do nas docierających w ogóle jest pomijana w procesie filtracji. Inna natomiast zapominana po określonym czasie. Tylko część informacji nasz umysł uznaje za ważne i je zachowuje w pamięci.
Nasz mózg jest wyposażony w pamięć, którą można przyrównać do pamięci w komputerze. Tam zachodzą procesy przechowywania i przetwarzania informacji. Dlatego najdłużej pamięta się rzeczy, które się do mózgu wprowadzi, czyli zapamięta, im dłużej trwa proces zapamiętywania, tym dłużej pamiętamy te informacje.
Każde narzędzie ma ograniczone miejsce zapisywania danych. Dlatego nasz umysł również usuwa zbędne dane, aby nie przeciążać pamięci.
Najczęściej mówi się o trzech rodzajach pamięci: Krótkotrwałej, operacyjnej oraz długotrwałej.
Zobacz czym są te rodzaje pamięci. Pamięć krótkotrwała działa jak zapisywanie informacji przez chwilę, na krótki moment, takie do których chcemy wrócić ale możemy tylko w niedługim czasie po ich zapisaniu. Jeżeli wykonamy czynność, której zapisane informacje miały być pomocne, to ulatuje ona z pamięci. A co jeżeli chcemy żeby przetrwały na dłużej?
Wówczas musimy wymyśleć śmieszną, straszną albo przyjemną historię, w której umieścimy te informacje. Trzeba wywołać w sobie emocje. Mózg człowieka filtruje informacje pod względem znaczenia, jeżeli nadamy im priorytet, to będziemy pamiętać o nich przez bardzo długi czas. Jeżeli wywołamy w sobie emocje, które dotyczą tego czego się uczymy, mamy duże szanse na trwałe zapamiętanie tych danych. Nie chodzi tyle o siłę bodźca ile o nasze rozumienie, wyolbrzymienie roli jaką on pełni dla naszego życia.
Mózg potrafi wymazać z pamięci również taki informacje. Szczególnie gdy zdąży się z nimi oswoić. Dlatego niektóre dane musimy sobie dłużej przypominać niż inne dane. Te, które mózg uznał za najważniejsze, potrafimy przypomnieć sobie w mgnieniu oka.
Pamięć krótkotrwała potrafi pomieścić do 7 rzeczy naraz, a w zależności jak ćwiczyliśmy naszą pamięć, będzie ona o 2 elementy większa bądź mniejsza. Nowe zapisy trafiają do odpowiednich szufladek, a tam dzięki procesowi powiązania istniejących już informacji w umyśle człowieka z tymi nowymi, następuje zapis w pamięci długotrwałej.
Dlatego jeżeli uczysz się, część informacji ulatuje z twojej pamięci. Dużo lepszą techniką jest zapamiętywanie po 4 dane naraz, tak żeby mieć pewność, że filtr ich nie wyrzuci z pamięci krótkotrwałej, operacyjnej, a zwłaszcza długotrwałej. Im częściej powtarzasz materiał, tym lepiej.
Pamięć długotrwała jest wyposażona w magazyny znaczeń, to znaczy część mózgu, która rozumie znaczenie docierających do niej informacji. Wówczas zaczyna działać filtr. Działa on na zasadzie przeszukiwania, jeżeli filtr uzna, że dana informacja jest ważna to zachowa ją, jeśli uzna, że nie jest warta uwagi, to zignoruje takie dane. Działanie to ma miejsce w pamięci operacyjnej.
Z czym wiąże się pamięć długotrwała? Ma ona trzy rodzaje, pamięć związaną z umiejętnościami, pamięć związaną z pojęciami ogólnymi, pamięć związaną z konkretnymi danymi, które już nastąpiły kiedyś. Tak więc mamy do czynienia kolejne z pamięcią proceduralną, pamięcią semantyczną i pamięcią epizodyczną.
Źródło: Aronson E., Wieczorkowska-Wierzbińska G., Kontrola naszych myśli i uczuć, Warszawa 2001.