
Wstęp
Ornitolodzy wiedzą wszystko, ale nie każdy nim jest. Bielik dla nas zwykłych ludzi jest orłem, a orła nie uważamy za jastrzębia. Jak zatem przestać się mylić i umieć rozpoznać oraz dobrze klasyfikować te ptaki?
Spis treści:
0. Wstęp
- Jak rozpoznać orła, bielika i jastrzębia?
- 2. Jaki głos wydaje orzeł, jastrząb i bielik?
- Po co jastrzębiowatym szpony?
- Czym żywi się orzeł, bielik i jastrząb?
- Podsumowanie
Najprościej odróżnić orła od bielika i jastrzębia poprzez sprawdzenie, jak daleko sięgają każdemu z nich pióra na nogach, czy pióra zasłaniają całe skoki, czy też kończą się znacznie wyżej. Jeżeli pióra sięgają palców ptaka z rodziny jastrzębiowatych, oznacza to, że mamy do czynienia z orłem. Wyraźną różnicą są również nazwy łacińskie występujące w pierwszym jej członie.
Jak rozpoznać orła, bielika i jastrzębia?
Po nazwie botanicznej łacińskiej
W nazwie łacińskiej orzeł to Aquila. Jeżeli w pierwszym członie nazwy łacińskiej występuje Aquila, oznacza to, że mamy do czynienia z prawdziwym orłem. Zatem orzeł przedni jest orłem, gdyż łacińska jego nazwa to Aquila chrysaetos.
Bielik w pierwszym członie określenia w języku łacińskim to Haliaeetus. Zatem np. bielik białogłowy inaczej nazywa się Haliaeetus leucocephalus, czyli nie jest wcale orłem, ale tak jak orzeł ptakiem jastrzębiowatym. Idąc dalej tym krokiem, w nazwie łacińskiej jastrząb to Accipiter, i tak jastrząb zwyczajny w swej nazwie zawiera Accipiter gentilis, czyli również należy do innego rodzaju, niż orzeł.
Po kolorze upierzenia i jego długości na skokach
Orły mają pióra jednobarwnie stonowane z domieszką innego odcienia (np. orzeł przedni ma na szyi widoczny złoty odcień piór, a pozostałe są brązowe), natomiast bieliki mają pióra białe zawsze na ogonie, a niektóre z nich także na głowie (bielik amerykański i afrykański). Jastrzębia piórko jest naprzemiennie białe i brązowe w różnych odcieniach, co jest widoczne na jego brzuchu. Grzbiet jego zazwyczaj jest jednobarwny w odcieniach szarości i brązu. Skoki orzeł ma całkowicie upierzone, podczas gdy pozostałe gatunki omawianych szponiastych mają je upierzone tylko połowy.
Po rozpiętości skrzydeł
Bielik jest największym z trzech omawianych tutaj ptaków. Rozpiętość jego skrzydeł w locie to 240 cm. U orła zaś liczba ta wynosi około 180-200 cm. Jastrząb, ponieważ jest tutaj najmnijeszy, rozpościera skrzydła na długość około 150 cm.
Jaki głos wydaje orzeł, jastrząb i bielik?
Głos Orła Przedniego można przyrównać do szczekania małego pieska rasy pinczer, który ujada gdzieś w oddali.
Jastrząb woła w różny sposób, ale najbardziej charakterystyczny jest u niego odgłos przeciągłego w jednej nucie, piszczącego i czystego w brzmieniu gwizdu („skwiiiiir”). Na początku głośniejszy, pod koniec cichszy. Dla przykładu u myszołowa ten odgłos będzie zdecydowanie krótszy, a pod koniec drżący.
Bielik białogłowy krzyczy podobnie jak jastrząb, ale w jego skwirze można usłyszeć chrypkę. Oprócz skwiru bielik posługuje się przeróżnymi krótkimi dźwiękami, które łatwo pomylić z innymi gatunkami ptaków.
Po co jastrzębiowatym szpony?
Szpony służą do wbijania się w ciało ofiary. Dzięki nim drapieżny ptak może szybko chwycić i osłabić, unieruchomić i zabić zwierzę, którym później się pożywi, rozszarpując jej ciało tymiż szponami. Bardzo silny chwyt palców zakończonych długimi szponami utrzyma upolowaną ofiarę, często większą niż sam ptak-drapieżnik i jest w stanie unieść ją ponad ziemię.
Orzeł ma szpony długości 8 cm, bielik 12,5 cm, a jastrząb zwyczajny, ponieważ jest zdecydowanie małym ptakiem w porównaniu do orła i bielika, ma szpony znacznie mniejsze, ale równie skuteczne.
Czym żywi się orzeł, bielik i jastrząb?
Orzeł poluje na susły, świstaki, zające, koty domowe, lisy, owce, młode kozice, jelenie. Żywi się także znalezioną padliną. Ponieważ zdarza się, że pochwycona zdobycz jest większa i cięższa niż sam orzeł, ptak ten pomaga sobie w jej uśmierceniu poprzez zrzucenie jej na skały.
Bielik osiedla się blisko rozlewisk wodnych, gdyż odżywia się rybami i wodnymi ptakami. Jeżeli będzie brakowało mu głównego pożywienia, zaatakuje inne stworzenia, aby móc zaspokoić głód.
Jastrząb zwyczajny poluje np. na kawki, dzięcioły, sójki, kuropatwy, ptactwo domowe, wiewiórki, zające, króliki, gryzonie.
Podsumowując
Każdy z ptaków: bielik, orzeł i jastrząb należą do tej samej dużej rodziny jastrzębiowatych. Jednak ich morfologia rozdziela każdego z nich na inny gatunek. Zatem bielik nie jest orłem ani jastrzębiem tylko bielikiem z rodziny jastrzębiowatych. Orzeł nie jest bielikiem ani jastrzębiem tylko orłem z rodziny jastrzębiowatych. Jastrząb natomiast jest jastrzębiem nie zaś małym orłem czy karłowatym bielikiem i również należy do rodziny jastrzębiowatych.